BOOSTED in een notendop
BOOSTED wordt gefinancierd door INFRA-FED, een impulsactie van de federale overheid om de ontwikkeling van opkomende onderzoeksinfrastructuren binnen federale onderzoeksinstellingen te bevorderen. Het project onder leiding van de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) is van start gegaan eind april 2023 en loopt tot eind 2026. Momenteel zit het project in de exploratiefase en wordt er onderzocht aan welke technische vereisten er moet voldaan worden om het ultrastabiele time & frequency signaal over het Belnet-glasvezelnetwerk te kunnen transporteren. Hiervoor is er nauw overleg tussen de KSB, Belnet, UCLouvain, REFIMEVE, het Observatoire de Paris, het Laboratoire de Physique des Lasers (LPL, Parijs) en GÉANT.
Waarom time & frequency overdracht via optische vezel?
De KSB onderhoudt een tijd- en frequentielaboratorium, waarvan de atoomklokken bijdragen aan de internationale referentie UTC (Coordinated Universal Time). Bovendien genereren zij ook een nauwkeurige realisatie van UTC, een basis voor Belgische wettelijke tijd, namelijk UTC (ORB), die beschikbaar is voor Belgische gebruikers. Vandaag verloopt tijd- en frequentieoverdracht met behulp van wereldwijde navigatiesatellietsystemen (zoals het Amerikaanse GPS-systeem en het Europese Galileo-systeem), deze heeft een onzekerheid van 10-15 in relatieve frequentie over een gemiddelde van één dag. Het voordeel van de GNSS-techniek is dat die overal beschikbaar is en tegen een redelijke prijs. De overdracht is echter gevoelig voor storingen en ongeschikt voor toepassingen die een hogere precisie vereisen, zoals bijvoorbeeld precisiespectroscopie en fotonisch onderzoek.
Een veelbelovend alternatief is de T&F-distributie over optische vezels, die de prestaties van de GNSS T&F-overdracht met meerdere grootordes kan overtreffen. Verschillende Europese tijdlaboratoria zijn reeds met elkaar verbonden en de verspreiding van hun realisatie van UTC (Coordinated Universal Time) naar wetenschappelijke instellingen en naar de industrie via optische vezels is reeds begonnen.
De rol van Belnet
Belnet speelt een belangrijke rol in het project BOOSTED en brengt alvast veel expertise mee op het vlak van netwerkinfrastructuur en gerelateerde technologieën.
Naar analogie met Frankrijk wil de KSB gebruik maken van het nationale onderzoeksnetwerk dat de universiteiten en onderzoekscentra met elkaar verbindt. Daarom werd er een beroep gedaan op Belnet, beheerder van het Belgische onderzoeksnetwerk, die het mogelijk moet maken om het metrologische signaal en het dataverkeer parallel te transporteren over zijn glasvezelnetwerk, zonder dat er interferentie optreedt.
In België zal een verbinding worden ontworpen tussen de KSB en enkele Belgische universiteiten, waar de ultrastabiele frequentie zal worden gebruikt voor laserspectroscopie met hoge resolutie (bijvoorbeeld UCLouvain) en voor fotonisch onderzoek (ULB).
De Belnet network engineers zijn momenteel verschillende schematische set-ups aan het uitwerken voor het transport van dit ultrastabiele T&F-signaal over de Belnet-backbone. Belnet werkt mee samen aan de verbinding met het Franse REFIMEVE, via hetwelke reeds een ultrastabiele referentiefrequentie wordt verspreid.