De Research Data Alliance: bruggen bouwen voor open science

Niels Deriemaecker
Niels Deriemaecker Innovation Lead @ Belnet
op

Als lid van de Technical Advisory Board (TAB) binnen de Research Data Alliance (RDA) mocht ik in november vorig jaar deelnemen aan de Plenary Meeting in Costa Rica. Deelnemers van over de hele wereld kwamen er samen om enkele van de grootste data-uitdagingen waarmee we vandaag de dag worden geconfronteerd aan te pakken, om nieuwe ideeën te delen en best practises bij het gebruik van data te verkennen.

De RDA is een internationaal initiatief dat in 2013 werd opgestart vanuit de onderzoeksgemeenschap en door diezelfde onderzoeksgemeenschap vrijwillig wordt aangestuurd. 

De visie en missie van de RDA bestaat erin dat onderzoekers openlijk hun data kunnen delen en hergebruiken over verschillende landen, technologieën en disciplines heen. 

De RDA wil sociale en technologische bruggen bouwen tussen alle betrokken actoren. Het gaat dan om onderzoekers, industriële bedrijven, financierings- en beleidsinstanties, … Het uiteindelijke doel? Grote maatschappelijke problemen en uitdagingen die ons vandaag de dag in het gezicht staren aanpakken door op een betere en meer efficiënte manier data uit te wisselen. Tijdens de coronapandemie werd nog maar eens aangetoond hoe belangrijk dat is. 

De Research Data Alliance telt ondertussen meer dan 13000 leden uit 150 verschillende landen, die hun krachten bundelen in een 100-tal verschillende werk- of belangengroepen. 

Plenary meetings 

Zelf ben ik, naast mijn rol in de Innovatiecel bij Belnet, sinds september 2023 als lid van de Technical Advisory Board (TAB) actief in dit unieke community-gedreven initiatief. Mijn taak bestaat erin om samen met de andere TAB-leden: 

  • na te gaan of een aanvraag voor een nieuwe werk- of belangengroep niet overlapt met reeds bestaande groepen en of ze wel de waarden uitdraagt waar de RDA voor staat. 
  • als verbindingspersoon tussen verschillende werk- en belangengroepen op te treden en daarnaast ook tussen deze groepen en de beheersorganen van de RDA zelf. 

Daarnaast bestaat een groot deel van onze taak bij de TAB erin om de halfjaarlijkse samenkomsten (Plenary Meetings) van de RDA op organisatorisch vlak te ondersteunen. 

Het was voor mij dan ook een eer om in november vorig jaar zo’n Plenary Meeting bij te kunnen wonen en daarvoor naar San José (Costa Rica) te mogen reizen. 

De Plenary Meetings zijn een mengelmoes van witte en grijze hersencellen die van over de hele wereld samenkomen om creatieve ideeën op te doen, nieuwe werk- en belangengroepen op te starten of de resultaten van reeds bestaande groepen te presenteren en de roadmap uit te stippelen voor het vervolg. 

Het deed me plezier dat de community weer met hart en ziel contacten kon leggen om samenwerkingsverbanden op te zetten. Net zoals alle voorgaande plenaries was het voor mij een ideale gelegenheid om bijvoorbeeld na te gaan hoe Belnet als nationaal onderzoeksnetwerk en dienstenaanbieder voor de Belgische R&E community de principes van ‘FAIR data’ als onderdeel van open science in ons netwerk verder kan bewerkstelligen. 

RDA en open science 

De Research Data Alliance, de ‘FAIR data’-principes en open science gaan namelijk hand in hand. Zo zijn veel van de actieve leden van de RDA werkzaam in de ‘European Open Science Cloud’ (EOSC) projecten of omgekeerd, en bevatten veel van de bestaande RDA werk- en belangengroepen thema’s die betrekking hebben op FAIR data en open science. 

Waar de RDA een internationale communitygedreven organisatie is en input kan geven in het open science landschap wereldwijd, is EOSC het orgaan dat in Europa open science verder moet promoten over de nationale grenzen heen. 

Binnen de individuele landsgrenzen zijn er dan nog eens nationale projecten of instanties die diezelfde waarden uitdragen en de nationale onderzoeksgemeenschap verder ondersteunen. 

Denk maar aan het Federal Open Science Cloud (FedOSC) project waarin Belnet een leidende rol op zich neemt. Dit project past perfect binnen de missie van Belnet, om diensten die voorzien in de specifieke behoeften van de wetenschappelijke gebruikers van ons netwerk, aan te bieden. 

Open science en FAIR data worden steeds belangrijker en staan hierbij centraal. Daarom is het van belang dat Belnet ook aanwezig is aan de bron van ideeën en technologieën rond dit thema, zijnde de RDA-community.

Niels Deriemaecker
Niels Deriemaecker Innovation Lead @ Belnet

Na wat omzwervingen in zijn prille carrière kwam Niels in 2017 terecht bij de Belnet-familie. In het Customer Relations-team deed hij als accountmanager zijn eerste ervaringen op in de wereld van connectiviteit en IT-services, waarin hij zijn expertise stelselmatig uitbouwde. Gedreven door zijn sterke interesse in innovatie, neemt hij sinds 2025 de rol op van Innovation Lead bij Belnet. In die functie zet Niels zich in om nieuwe opportuniteiten en technologieën te detecteren die Belnet toelaten om op korte én lange termijn de Belnet community te blijven ondersteunen met kwalitatieve en innovatieve diensten.

Copyright © 2025 Belnet.